جنگ بدون کلیشه‌ها؛ صبا علیزاده
می‌توان به جنگ و خشونت عادت کرد؟
این روزها هنگامی که صحبت از عکاسی جنگ می‌شود، به سرعت مفاهیم خاصی مانند چهره‌ی یک شهید، مادری دردمند با تصویری از فرزندش یا همسری داغدار را به خاطر می‌آوریم. این تصاویرِ انسانی اما تلخ که یادآور سخت‌ترین زمان‌های تاریخی یک ملت هستند به اندازه‌ای برای ما آشناست که دیگر متوجه عمق فاجعه نمی‌شویم. شاید به دلیل تکرار و کثرت چنین آثاری، برایمان به نوعی “عادت” شده‌اند. اما به راستی مگر می‌توان به درد و جنگ و خون هم عادت کرد؟! اگر چه شواهد نشان می‌دهند که جهان و جهانیان می‌توانند به ریختن هر روزه‌ی خون در خاورمیانه عادت کنند، اما بگذارید پاسخ این پرسش را منفی فرض کرده و دستِ کم به خود بگوییم که قلب هیچ انسانی نمی‌تواند به جنگ و خشونت و خون عادت کند و بالاخره منجر به واکنشی در جهت صلح و انسانیت خواهد شد. امروز به سراغ یکی از بهترین واکنش‌های هنرمندانه یه این مقوله رفته و به معرفی مجموعه عکس “نور و خاک” اثر صبا علیزاده (متولد ۱۳۶۲) می‌پردازیم. آثار وی در دی ماه سال ۱۳۹۰ در قالب ۱۴ عکس۱۰۰x ۷۰ سانتیمتر در گالری راه ابریشم به نمایش درآمد.
در بیانیه‌ی این نمایشگاه آمده بود:
در روز‌هایی هستیم که زمزمه‌ای به گوش می‌رسد. هنوز زخم جنگ پیشین التیام نیافته است. و چه زود فراموش می‌کنیم و چه زود فراموش خواهیم شد
در کل آنچه که عکس های علیزاده را از کلیشه های موجود مستثنا می کند، بهره‌گیری از زبانی امروزی برای بیان حرف و دردهای جنگ است و در این مسیر اتفاقا همان رویکردی را دنبال می‌کند که پیش از او هم بسیار اتخاذ شده بود اما دیگر با روح زمانه سازگاری نداشت.
